Palyatif Ne Denir ?

Irem

New member
Palyatif Ne Denir?

Palyatif bakım, özellikle tedavi edilemeyen veya ilerleyici hastalıklara sahip bireylerin yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlayan bir sağlık bakım modelidir. Bu bakım şekli, yalnızca fiziksel semptomları hafifletmekle kalmaz, aynı zamanda psikolojik, sosyal ve manevi destek de sağlar. Palyatif bakımın temel amacı, hasta ve ailelerin bu zor dönemi daha huzurlu bir şekilde geçirmelerine yardımcı olmaktır.

Palyatif Bakım Nedir?

Palyatif bakım, hastanın tedavi edilemeyen veya terminal aşamada olan bir hastalıkla mücadele ettiği durumlarda, yaşam kalitesini artırmayı hedefler. Bu bakım, hastaya fiziksel, duygusal, sosyal ve manevi destek sunarak, yalnızca hastalığın ilerleyişini durdurmaya veya tedavi etmeye yönelik bir yaklaşımın ötesine geçer. Palyatif bakım, genellikle kanser, kalp hastalıkları, nörolojik hastalıklar ve diğer terminal hastalıklarla ilişkilidir.

Palyatif bakımın amacı, hastanın acısını azaltmak, semptomları yönetmek, hasta ve ailesine psikolojik destek sağlamak ve hastalığın getirdiği stresle başa çıkmalarına yardımcı olmaktır. Bu bakım türü, genellikle hastaların evde veya hastanede uzmanlaşmış palyatif bakım birimleri tarafından sağlanır.

Palyatif Bakımın Temel Amaçları Nelerdir?

Palyatif bakımın temel amaçları şu şekilde özetlenebilir:

1. **Ağrı ve Semptom Yönetimi:** Palyatif bakımın en önemli hedeflerinden biri, hastanın ağrı ve diğer semptomlarını hafifletmektir. Bu semptomlar, hastalığın ilerleyişiyle birlikte değişebilir ve bu nedenle bireysel tedavi planları oluşturulmalıdır.

2. **Yaşam Kalitesini İyileştirmek:** Palyatif bakım, yalnızca fiziksel değil, duygusal, sosyal ve manevi alanlarda da hastaya destek verir. Bu, hastaların ve ailelerinin zorlayıcı durumlarla başa çıkabilmelerine yardımcı olur.

3. **Aile Desteği:** Aile üyeleri de palyatif bakım sürecinde önemli bir rol oynar. Ailelerin duygusal desteğe ihtiyaçları olabilir ve palyatif bakım, onların da duygusal yüklerini hafifletmeyi amaçlar.

4. **Hastalık Süreci Hakkında Bilgilendirme:** Palyatif bakım, hastaların hastalıklarının seyrini ve tedavi seçeneklerini anlamalarına yardımcı olur. Bu bilgi, onların daha bilinçli kararlar almalarını sağlar.

Palyatif Bakım Kimlere Uygulanır?

Palyatif bakım, yaşamı tehdit eden ve tedavi edilemeyen hastalıklarla mücadele eden her yaştan bireye uygulanabilir. Genellikle şu hastalıklar için uygulanır:

- Kanser

- Kalp hastalıkları (özellikle son dönem kalp yetersizliği)

- Nörolojik hastalıklar (Alzheimer, Parkinson hastalığı)

- Akciğer hastalıkları (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, amfizem gibi)

- Böbrek yetmezliği

- Aşağıdaki hastalıkların terminal dönemleri

Bunun yanı sıra, palyatif bakım; doğrudan ölümcül hastalıkları olmayan ancak yaşam kalitesini artırmak için desteğe ihtiyaç duyan hastalar için de uygulanabilir.

Palyatif Bakım ile Tedavi Arasındaki Farklar

Palyatif bakım ve tedavi arasındaki temel farklar, bu iki yaklaşımın hedeflerinden kaynaklanmaktadır. Tedavi, hastalığın tedavi edilmesi ve iyileştirilmesine yönelik müdahalelerdir. Palyatif bakım ise hastanın semptomlarını yönetmeye, yaşam kalitesini artırmaya ve hastalığın getirdiği yükleri hafifletmeye odaklanır.

Tedavi genellikle hastanın iyileşme veya uzun süre sağlıklı kalma amacını taşırken, palyatif bakım daha çok hastanın acısını azaltmayı ve onlara huzurlu bir yaşam sunmayı hedefler. Palyatif bakım, tedavi sürecinin bir parçası olarak da uygulanabilir. Yani, tedavi edici yaklaşımlarla birlikte palyatif bakımda verilebilir.

Palyatif Bakım Ne Zaman Başlar?

Palyatif bakım, hastalıkların erken evrelerinden itibaren başlayabilir. Birçok kişi, palyatif bakımın yalnızca terminal hastalıkların son dönemlerinde sağlandığını düşünse de, bu bakımın erken dönemde başlanması, hastaların semptomları daha etkili bir şekilde yönetmelerine ve yaşam kalitelerinin iyileştirilmesine yardımcı olabilir. Palyatif bakım, hastanın hastalığının ilerlemesinin ardından ve tedavi seçeneklerinin sınırlı olduğu durumlarda başlayabilir.

Palyatif Bakım Nasıl Uygulanır?

Palyatif bakım, genellikle multidisipliner bir yaklaşımı gerektirir. Bu yaklaşımda doktorlar, hemşireler, psikologlar, sosyal hizmet uzmanları, diyetisyenler ve manevi danışmanlar bir araya gelerek hastanın tüm ihtiyaçlarını ele alır. Her hasta için bireysel bir bakım planı hazırlanır ve bu plan doğrultusunda tedavi, semptom yönetimi, psikolojik destek ve sosyal yardımlar sunulur.

Palyatif bakım, hastanın bulunduğu mekâna göre farklılık gösterebilir. Bazı hastalar evde bakım alırken, bazıları hastaneye veya özel palyatif bakım merkezlerine yönlendirilebilir. Her durumda, hastanın rahatlığı ve destek ihtiyacı ön planda tutulur.

Palyatif Bakımın Faydaları Nelerdir?

Palyatif bakım, hastaların hem fiziksel hem de duygusal açıdan önemli faydalar sağlar. Bu faydalar şu şekilde sıralanabilir:

1. **Ağrısız Bir Yaşam:** Palyatif bakım, ağrı yönetimi konusunda önemli ilerlemeler sağlar. Bu sayede hastalar, ağrıdan kaynaklanan stres ve sıkıntılardan korunur.

2. **Psikolojik Destek:** Tedavi edilemeyen hastalıklarla mücadele eden bireyler için psikolojik destek oldukça önemlidir. Palyatif bakım, bu bireylere duygusal rahatlama sağlar.

3. **Aile Desteği:** Aile üyeleri, palyatif bakım sürecinde daha bilinçli ve destekleyici bir şekilde hareket edebilirler. Bu süreç, ailelerin bir arada kalmasını ve güçlü bir destek ağı kurmalarını teşvik eder.

4. **Yaşam Kalitesi:** Palyatif bakım, hastaların sadece hayatta kalmalarını değil, aynı zamanda yaşam kalitelerinin iyileştirilmesini de sağlar. Bu, fiziksel, duygusal ve manevi düzeyde bir denge oluşturulmasını içerir.

Palyatif Bakım ve Hospice Bakımı Arasındaki Farklar

Palyatif bakım ve hospice bakımı arasında bazı benzerlikler bulunsa da, her iki bakım türünün hedefleri farklıdır. Hospice bakımı, terminal dönemdeki hastalar için, hayatın son dönemlerinde konfor sağlamayı amaçlar. Palyatif bakım ise daha geniş bir yelpazede, hastalıkların erken evrelerinden itibaren hastaların yaşam kalitesini artırmaya yönelik bir yaklaşımı ifade eder. Yani, hospice bakımı genellikle palyatif bakımın bir aşamasıdır.

Sonuç

Palyatif bakım, tedavi edilemeyen hastalıklarla mücadele eden bireyler için önemli bir destek sunar. Bu bakım türü, hastaların semptomlarını yönetmenin ötesinde, yaşam kalitelerini artırmak için çok yönlü bir yaklaşım benimser. Hem fiziksel hem de duygusal destek sağlayarak hastaların ve ailelerinin bu zor süreçle başa çıkmalarına yardımcı olur. Palyatif bakım, tedavi ve bakım anlayışına yeni bir boyut ekler ve hastaların son dönemlerde daha huzurlu ve acısız bir yaşam sürmelerine olanak tanır.